Duurzaam beddengoed: bamboe versus katoen

25 July 2022

Het behoud van onze planeet wint steeds meer terrein, doordat alsmaar meer mensen het (grote) belang ervan gaan zien. Dit resulteert weer in steeds meer consumenten die willen dat producten van grondstof tot aan distributie zo duurzaam/milieuvriendelijk mogelijk zijn. Zo dus ook de stijgende vraag naar duurzaam beddengoed. We worden steeds aankoopbewuster. Sterker nog, meer dan eens worden bedrijven of bestuurders openlijk 'geshamed' en door velen gecanceld als producten of processen (stevig) indruisen tegen milieunormen en dierenleed. Tijd om de duurzaamheidsbalans op te maken tussen twee van de populairste zomerse beddengoedmaterialen: bamboe en (100%) katoen.

Bamboe en katoen als grondstof

Bamboe en katoen groeien in de natuur, katoen als plant en bamboe botanisch gezien als grassoort. In de volksmond zal het echter al gauw een plant genoemd worden. Een groot verschil tussen de 2 is het groeiproces: bamboe groeit vele malen sneller, tot wel 1 meter in 24 uur. Katoen heeft zeker twee maanden nodig om tot katoenvorming te komen. Puur de grondstof genomen levert bamboe dus eerder duurzaam beddengoed op dan katoen.

Groei en onderhoud

Hoe zit het met de groei van de beide planten en wat is er nodig om die groei te realiseren? Ook daarin zien we duidelijke verschillen als het aankomt op hoe duurzaam beddengoed van deze materialen is.

Bamboe

• Groeit tot wel 1 meter in 24 uur tijd.
• Vereist hierbij geen kunstmatige bemesting of pesticiden.
• Bamboe is een zelf herstellende plant: na oogst is opnieuw aanplanten niet nodig.
• Bamboe produceert 1/3 meer zuurstof tijdens zijn groei en neemt ongeveer dubbel zoveel CO2 op als bijvoorbeeld hout.

Katoen

• Moet worden gezaaid in bij voorkeur omgeploegde aarde.
• Vereist zowel veelvuldige besproeiing als pesticiden om tot goede groei te komen.
• Katoenvorming komt na twee maanden pas tot stand.
• Kan in de juiste omstandigheden groeien zonder onnatuurlijke irrigatie en er bestaat een variant die zonder kunstmest en pesticiden kan groeien.
De groei van bamboe is dus volledig natuurlijk en katoen is juist gevoelig voor knaagdieren, ziekten en droogte. Er is veel water en behoorlijk wat pesticidegebruik voor nodig om de groei van katoenplanten veilig te stellen. De medaille van duurzaam beddengoed op het level van groeiproces valt dus ook op de kant van bamboe.

Verwerking en productie

Welke van de twee stoffen is het meest duurzaam beddengoed als het aankomt op verwerking en productie naar eindmaterialen? Bij allebei de materialen zitten er haken en ogen aan het verwerkingsproces.

Verwerking van bamboe

Tot aan het verwerkingsproces is bamboe een behoorlijke hoogvlieger op het gebied van milieuvriendelijkheid, maar dan… Als je weet hoe bamboe eruit ziet, in de natuur of bijvoorbeeld een bamboestok of -mat, dan zal het je niet enorm verbazen als we zeggen dat bamboe een harde plant is. Om iets met de vezels te kunnen doen, zijn chemicaliën nodig om die los te weken. Vervolgens kan er textiel van worden gemaakt: viscose.

Wel of niet duurzame beddengoed productie
De mate waarin dit proces ecologisch onverantwoord is, hangt af van de omstandigheden ervan. Als de gebruikte agressieve chemicaliën netjes worden verwerkt, waar mogelijk gerecycled en vooral dus zo min mogelijk in het milieu terechtkomen, is er weinig aan de hand. Dan is bamboe absoluut duurzaam beddengoed (of duurzame kleding). Echter, het zijn voornamelijk (ontwikkelings)landen die viscose produceren en juist daar zijn er niet bepaald vaak goed georganiseerde processen die het milieu ontzien. Een belangrijke kanttekening is wel, dat een van de kernmiddelen, natriumhydroxide, ook bij diverse andere productprocessen wordt gebruikt. Zelfs bij het verwerken van biologisch katoen en daaraan is een goedgekeurde ecologische norm verbonden. Het is dus ook een beetje een gedoogd gebruik en dus kun je dan niet keihard stellen dat het gebruik ervan alle enorme voordelen van bamboe uitwissen om nog de noemer duurzaam beddengoed te kunnen krijgen.

Verwerking van katoen

Het gros van alle katoenpluizen worden machinaal geoogst. Voor bijvoorbeeld Egyptisch katoen wordt met de hand geplukt katoen gebruikt. Vervolgens moet het tot een bal geperst worden en (eventueel eerst gekamd) naar een spinnerij worden vervoerd. Katoen wordt gereinigd, gebleekt en geverfd, dat is dus qua duurzaamheid absoluut geen voltreffer en zelfs een totale misser.
Beide processen worden uiteraard nog vergezeld door energieverbruik, transport met uitstoot, en dergelijke, die niet in ons blogplaatje zijn meegenomen.

Is er een duurzaam beddengoed winnaar?

Ja, er is een duurzaam beddengoed winnaar: bamboe. Het totaalplaatje hiervan is namelijk gewoonweg beter én er is veel meer ruimte voor optimalisatie, waardoor het de potentie heeft om via certificeringen een daadwerkelijk ecolabel te kunnen krijgen. Het belangrijkste probleem is nu, dat er nog geen duidelijkheden en vastgestelde feiten beschikbaar zijn rondom het totale verwerkingsproces en vooral ook niet van individuele fabrikanten.

Duurzaam beddengoed van gerecycled materiaal

Wat overigens ook al een behoorlijk steentje bijdraagt als het aankomt op duurzaam beddengoed, zijn producten van gerecycled materiaal. De Origins serie dekbedovertrekken van het merk Presence is daar een goed voorbeeld van. Door gerecycled materiaal te gebruiken worden diverse ongunstige, milieu onvriendelijk processen vermeden en wordt afval geminimaliseerd. Er zijn meerdere kleuren van te vinden, zowel effen als met patroon. Bekijk bijvoorbeeld deze mintgroene kleur of dit patroon. Wil je ze allemaal bekijken, typ dan bij de zoekfunctie 'recycled' in.

Onbruikbare cijfers en rapporten

Milieurapporten met statements en cijfers zijn momenteel nog slecht tot nauwelijks onderbouwt en dus hebben ze weinig waarde. Zo zijn er bijvoorbeeld rapporten waarin te zien is dat bamboe even slecht geclassificeerd is als katoen, maar kun je nergens terugzien hoe die conclusie is bereikt. Als het waarom ontbreekt en dus transparantie om te bevestigen of weerleggen, kun je er niets mee. Uiteindelijk heeft bamboe de potentie tot duurzaamheidsproduct, samen met de nog relatief nieuwe tencel stof. Hiervoor zijn de productieprocessen namelijk al erg veelbelovend. Lees hier meer over in onze blog Wat is tencel stof en waarom is het zo’n goede keuze? Duurzaam beddengoed van bamboe kan waarheid worden, als bedrijven bij de verwerking concrete normen aanhouden die daarmee een ecolabel opleveren. Doordat de individuele processen geoptimaliseerd zijn en zo min mogelijk milieubelastend, tot binnen de standaarden daarvoor.

Katoen is welliswaar een natuurproduct, maar kan niet als duurzaam worden beschouwd. Zolang er nog geen eenduidigheid is en rapportages opgesteld worden die generaal alles over één kam scheren, kan en mag bamboe ook nog geen duurzaam beddengoed heten. De potentie is er echter dus bamboe zou onderweg kunnen zijn naar de ecologische zege.

Terug